BELEID VEILIGE GEMEENTE
HERVORMDE GEMEENTE TE EEMNES
Inleiding
De kerkenraad vindt het belangrijk dat gemeenteleden zich veilig voelen binnen de gemeente en daartoe het recht hebben. Om die reden heeft de kerkenraad het beleid veilige gemeente opgesteld.
Bewustwording
De basis voor het beleid is bewustwording binnen de gemeente. Bewust zijn van machtsongelijkheid onder gemeenteleden en de effecten daarvan. Machtsverschillen tussen groepsleiding en deelnemers in het jeugdwerk, tussen ouderling en pastorant, tussen diaken en cliënt, tussen vrijwilliger voor hand-en-spandiensten en gemeentelid. Het effect kan zijn dat iemand met meer macht grensoverschrijdend gedrag vertoond. De ander ervaart dat in eerste instantie niet als storend of wil daar geen aandacht aan besteden. Tot het gevoel van veiligheid wordt aangetast.
De kerkenraad:
• Erkent dat grensoverschrijdend gedrag ook in de eigen gemeente kan voorkomen.
• Is er zich van bewust dat alle gemeenteleden recht hebben op een veilig gemeente.
• Houdt aandacht voor het onderwerp ‘veilige gemeente’.
• Ziet erop toezien dat in bijeenkomsten (gespreksgroepen, clubwerk, catechese, vieringen) zo nu en dan gebruikgemaakt wordt van activiteiten en werkvormen die bewustwording over veiligheid bij de gemeenteleden, van oud tot jong, vergroot.
Vertrouwenspersonen
De kerkenraad benoemt uit de gemeente 2 vertrouwenspersonen; een man en een vrouw. Kerkenraadsleden kunnen geen vertrouwenspersoon zijn. Indien men van mening is slachtoffer te zijn van grensoverschrijdend gedrag, kan men een beroep doen op één van de vertrouwenspersonen. Eventuele vervolgacties die ondernomen zouden kunnen worden door de vertrouwenspersoon vinden plaats na instemming van betrokkene. Ook wanneer men grensoverschrijdend gedrag waarneemt kan men een beroep doen op één van de vertrouwenspersonen.
De vertrouwenspersonen binnen onze gemeente zijn:
– Henk Overeem, tel.: 06-22194629
– Vacature
Omdat er een vacature van vertrouwenspersoon is, kan men voorlopig naast Henk Overeem gebruik maken van één van de vertrouwenspersonen die binnen de classis Utrecht werkzaam zijn. Zie hiervoor de volgende website: https://classis-utrecht.protestantsekerk.nl/vertrouwenspersonen
Aan nieuwe vertrouwenspersonen zal er een vrijblijvende cursus worden aangeboden.
Verklaring Omtrent Gedrag
Een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) is een verklaring waaruit blijkt dat gedrag in het verleden geen bezwaar vormt voor het vervullen van een specifieke taak of functie in de samenleving. De aanvrager wordt gescreend op het hebben gepleegd van strafbare feiten.
VOG’s zijn met name van belang voor vrijwilligers en beroepskrachten die een-op-een contacten hebben met kwetsbare groepen – zoals minderjarigen, ouderen, mensen met een verstandelijke beperking of mensen in een afhankelijkheidssituatie –, die vertrouwelijke gegevens (persoonsregistratie) verwerken of met financiën omgaan.
In april 2024 besloot de generale synode dat een VOG per 1 juli 2025 verplicht wordt voor een groep medewerkers en vrijwilligers van gemeenten binnen de Protestantse Kerk in Nederland.
In de nieuwe generale regeling 16 (artikel 2, lid 2) staat een lijstje met personen waarvoor de VOG verplicht wordt:
1. Alle ambtsdragers
2. Alle anderen die namens de gemeente pastorale taken hebben
3. Mensen in functies die daarmee op regelmatige basis (bege)leidinggeven aan minderjarigen of kwetsbare mensen zodat een persoonlijke band kan ontstaan
4. Mensen in functies waarin men herhaaldelijk als enige volwassene samen is met minderjarigen of kwetsbare mensen
5. Vertrouwenspersonen
6. Mensen in overige functies waarbij de genoemde verklaring door de kerkenraad als zinvol preventief middel wordt geacht.
De kerkorde is duidelijk, maar geeft ook ruimte voor eigen invulling. Moet een organist bijvoorbeeld een VOG ontvangen? In beginsel niet, maar als de organist lesgeeft aan kinderen uit de kerk, uit hoofde van zijn functie bij de gemeente, dan wel. Hij of zij valt dan onder categorie d. Voor de vrijwilliger die koffie schenkt na de dienst of als notulist aanwezig is bij kerkenraadsvergaderingen is de VOG niet verplicht. En degene die de bloemen wegbrengt na de dienst? Dat hangt ervan af hoe regelmatig deze taak wordt uitgeoefend, en of de bloemen steeds aan verschillende personen worden afgeleverd of niet. Als er regelmatig persoonlijk contact is met één of meer kwetsbare personen, op zo’n manier dat er een persoonlijke band kan ontstaan, dan is een VOG verplicht, anders niet.
Gedragscode
Voor eenieder in de gemeente geldt de volgende gedragscode:
1. Veilige omgeving
We werken samen aan een omgeving en een sfeer waarbinnen iedereen zich veilig en gerespecteerd voelt en vrijuit het geloof kan beleven.
2. Respect
We respecteren elkaar en anderen. We benaderen de ander niet op een manier die haar of hem in waardigheid en integriteit aantast. Dit geldt in het bijzonder voor minderjarigen en andere kwetsbaren. Extra zorgvuldig zijn we bij pastorale en diaconale contacten, omdat we weten dat machtsverschillen hier een rol kunnen spelen.
3. Geheimhouding
We gaan zorgvuldig om met vertrouwelijke (waaronder persoonlijke) informatie of gegevens van anderen, waaronder alles waarop onze geheimhoudingsplicht betrekking heeft.
4. Persoonlijke integriteit
We respecteren de rechten van de ander. We berokkenen de ander geen schade. We gebruiken geen fysiek of mentaal geweld.
5. Lichamelijke integriteit
We respecteren elkaars lichamelijke integriteit. We zijn terughoudend in fysiek contact.
6. Privacy
We respecteren de privacy van de ander.
7. Taalgebruik
Ons taalgebruik is respectvol. We stellen geen ongepaste vragen en maken geen ongewenste (seksueel getinte) opmerkingen over het persoonlijk leven of uiterlijk van de ander.
We praten met respect over de ander, ook via de sociale media. Ook wanneer de ander niet aanwezig is. We roddelen niet en maken geen beschadigende grappen of opmerkingen over anderen.
8. Financiële belangen
We vermijden elke vorm van belangenverstrengeling, in het bijzonder op financieel terrein. Met giften gaan we zorgvuldig om, zowel bij het aannemen als bij het doorgeven.
9. Seksueel misbruik
We volgen in geval van (seksueel) misbruik door vrijwilligers of beroepskrachten, of bij vermoedens daarvan, het Protocol voor gemeenten die geconfronteerd worden met (seksueel) misbruik in pastorale en gezagsrelaties. Onder seksueel misbruik wordt verstaan: iedere vorm van grensoverschrijdend gedrag, misbruik van macht of vertrouwen, waarbij een machtsverschil of een afhankelijkheidsrelatie bestaat tussen de benadeelde en de beschuldigde, waarbij de beschuldigde een vrijwilliger of beroepskracht binnen de Protestantse Kerk in Nederland is. Alle seksuele handelingen, contacten en relaties tussen
een vrijwilliger en een minderjarige zijn onder geen beding geoorloofd en worden beschouwd als seksueel misbruik.
10. Een cultuur van openheid
We zetten ons in om samen te werken aan een cultuur van openheid. Dat draagt bij aan de gemeente als een veilige omgeving. We zijn alert en spreken elkaar aan wanneer we signalen opvangen of situaties van ongewenst gedrag meemaken.
Wanneer we aarzelen over de aanvaardbaarheid van gedrag van onszelf of een ander, kunnen we contact zoeken met een van de vertrouwenspersonen.
Vrijwilligers dienen de gedragscode te ondertekenen.
Voor predikanten en kerkelijk werkers is een door de synode vastgestelde gedragscode; deze geldt al voor hen.
(Na)zorg
• In zowel preek als liturgie wordt er rekening gehouden met slachtoffers van machtsmisbruik of andere misstanden (woordkeuze in gebeden, liedkeuze).
• Er worden zowel nazorg als pastorale zorg gegeven aan slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag in de gemeente.
• Er wordt zowel nazorg als pastorale zorg geven aan daders van grensoverschrijdend gedrag in de gemeente door niet dezelfde persoon die het slachtoffer begeleidt.
Communicatie
Het beleid veilige gemeente wordt aan de gemeente gepubliceerd in zowel het beleidsplan als op de website.
Aldus vastgesteld in de kerkenraadsvergadering van 11 maart 2025.